Aronya Hakkında
Aronya (Aronia Melanocarpa) güller sınıfına dahil olup, genel olarak güç meyvesi adı ile adlandırılır. Orijini Kuzey Amerika olup, uzun zamandan beri Kuzeydoğu Avrupa’da yayılmıştır. Amerikalı Kızılderililer uzun zamandır bu ilaçlı meyvenin varlığından yararlanmışlardır. Aronya meyvelerini kurutup, yemeklere ilave olarak da kullanmışlar. Meyvelerin yanı sıra yapraklarını da kurutup ve değişik çaylar oluşturmuşlarıdır.
Aronya bitkisi Rus bilim adamları tarafından ıslah edilmiş olup dünya da yetiştirilmesi giderek artan bir bitkidir . Dünya da ticari olarak yetiştirilen 2 tür Aronya çeşidi vardır . Viking ve Nero. Diğer çeşitlerin bir çoğu Avrupa ülkelerinde süs bitkisi olarak park ve bahçelerde kullanılmaktadır.
Viking çeşidi Devlet araştırma enstütülerinin açıkladığı sonuçlara göre diğer çeşitlere göre yaklaşık %20 oranında daha fazla verime sahiptir.
Doku kültürü laboratuvarımızda virüslerden ari ve ismine doğru olarak üretilmiş Aronya bitkilerinde verimlilik çok daha kısa sürede gerçekleşmekte olup 2 . yaş itibari ile çiçeklenme görülmeye başlanır ve her sene artış gösteren verimliliğe geçilmiş olur.
Genellikle, nemli verimli toprakları, tam güneş veya kısmi gölgeli alanları sever. Farklı topraklarda yetiştirilebilir ama çok yüksek kireçli topraklardan çok hoşlanmaz. Soğuğa oldukça dayanıklıdır, -25°C’lere kadar dayanabilir. Aronya yetiştiriciliğinde farklı dikim aralıkları kullanılır ama bitkilerin taç iz düşümü düşünüldüğünde genellikle 1,5 m X 3 m dikim aralığı kullanılır.
Aronya, dekoratif karakteri ifade ederek, yaprak dökümü bitki sınıfındadır. Koyu yeşil, sonbaharda büyüleyici şekilde kırmızılaşan yaprakların güzelleştirdiği gür bir bitkidir. Nisan sonu- Mayı başı gibi çiçek açar. Çiçek açması on gün kadar sürmekte ve onun beyaz çiçekleri unutulmaz manzara oluşmaktadır. Aronya meyvesi siyah renginde olup, hafif kekremsi ve ağızda hafif burukluk bırakan bir tada sahiptir. Ortalama tam verim bakım koşullarına göre değişmekle birlikte 5-15 / bitki’ dir yani 1500-3000 kg/da’ dır. Tam olgunlaşmış meyveleri 18-20 brix’ tir. Meyveleri 0,8-1,5 gr ağırlığındadır. 1 kilogramında yaklaşık 800-1000 adet meyve vardır.
Neden Aronya?
Aronia meyvesi yüzyıllarca Amerikan yerlileri tarafından ilaç olarak kullanılmıştır. Aronia, vücudumuzda bulunan ve hücrelere zarar veren serbest radikallere karşı etkili antioksidanlar açısından oldukça zengin süper bir meyvedir.
Kanserle mücadelede en çok kullanılan bitkiler arasında yer alan Aronya, hücrelerin yenilenmesini sağlıyor. Kanser dışında soğuk algınlığına, bağırsak, mide hastalıklarına, kardiyovasküler rahatsızlıklara, kronik iltihaplanmalara, karaciğer bozukluklarına ve pek çok hastalığa iyi geldiği bilinmektedir. Aronya meyvesinin antioksidan miktarı yaban mersini (maviyemiş) ve elderberry (karamürver) de bulunanın 4 katıdır. Aronya meyvesi gerçek vitamin ve mineral kaynağıdır.
Üreticiler için Aronya meyvesi uzun zamanlı bir meyve satış süreci demektir ;
1,5 aylık bir hasat döneminin ardından +2 - +4 derecelerde 2,5 ay gibi bir süre durabilen yaş Aronya meyvesi satıcıya 4 aylık bir taze meyve satış süresi avantajı sunar . Ayrıca - 18 derecede 1 yıl süre ile muhafaza edilebilir.
Aronya meyvesi ile herhangi bir meyve ile yapılabilen meyve suyu,reçel,marmelat,sirke,dondurma,pasta vs vs tüm ürünler yapılabilir.
Aronya meyve suyu yapımında tatlandırıcı olarak yaban mersini (mavi yemiş) kullanabilirsiniz , zira Aronya neredeyse şekersiz bir meyvedir. Bu açıdan diabet hastalarının öncelikli tercihidir.
Aronyanın kurutulmuş meyvesi araştırma sonuçlarına göre yaş Aronya meyvesine nazaran daha fazla antioksidan içeriğe sahiptir .
1 kişi hergün düzenli şekilde 40 adet Aronya meyvesi yediğinde vücudunun antioksidan ihtiyacını karşılayacak besini almış olur.
1 kişinin günlük tüketimine göre yıllık Kuru Aronya tüketimi yaklaşık 4 kilodur.
Aronya ve Sağlık
Kansere karşı etkili, yaşlanma karşıtı ve yüksek antioksidan deposu olan aronianın, çay, reçel ya da şerbet olarak tüketilebildiğini altını çizen Dr. Boz, “Bir besin takviyesi olmayan ve doğal bir içerik olan aronia çok kısa bir zamanda dünyaya yayıldı. Besin içeriği ve faydaları saymakla bitmeyen, birçok hastalığa şifa olan aronia meyvesi Kuzey Amerika, Rusya ve Avrupa’dan sonra Türkiye’de de üretilen bir meyve haline geldi” dedi.
Türkiye’deki yetiştirme faaliyetleriyle ilgili “Kuruluş olarak yeni ürünler geliştirmenin yanı sıra bazı türlerin Türkiye’de yetiştirilmesine yönelik çalışmalar yapılıyor. Yalova’da süper meyve olarak bilinen aronia bitkisi üzerinde yoğun bir çalışma yürütülüyor, araştırma ve çabalardan olumlu sonuç alarak bu meyveyi üretmeyi başardık” ifadelerini kullandı.
“Aronia meyvesi stres, çevre kirliliği, tıbbi röntgen ve günlük yaşam aktivitelerinin vücudumuzda oluşturduğu hücrelere zarar veren serbest radikaller ile mücadele eden antioksidan polifenolik doğal karışımını içerir. Amerikan Milli Tıp Kütüphanesi tarafından yayınlanan çalışmaya göre bu antioksidanlar arasında yer alan antosiyaninlerin bazı kanser türleri, kalp-damar hastalıkları, kronik inflamasyon ve karaciğer fonksiyon gibi oksidatif strese bağlı hastalıklarla mücadeleye olduğunu göstermiştir. Serbest Radikalleri Emme Kapasitesi ile ilgili yapılan bir araştırma Aronya’yı süper üzümsü meyveler listesinin en değerlisi olarak sürücü koltuğuna oturmaktadır ve meyvelerin kralı olarak isimlendirilmektedir. ORAC (Oxygen radical absorbance capacity), vücudumuzda bulunan serbest radikaller olarak adlandırılan ve başta kanser olmak üzere pek çok hastalığa ve kilo alımına yol açan maddelerin yok edilmesi yani emilim değerini belirten ve besinler için kullanılan bir ölçektir. ORAC değerinin yüksek olması besinin daha fazla antioksidan olduğunu, kansere karşı koruyuculuğunu, kilo kontrolü üzerindeki olumlu etkisini ve yaşlanmayı geciktirdiğini gösterir” diye konuştu
Yapılan araştırmalarda aronianın bazı hastalıkların riskini azaltma potansiyeli olduğuna işaret edildiğini kaydeden “Sonuçlar, kandaki kolesterol oranının düşürülmesi, kolon kanseri, kalp hastalıkları, kronik enflamasyonlar, gastrit mukoza rahatsızlıkları (peptik ülserler), kardiyovaskuler hastalıklar, göz enflamasyonlari (üveit) ve karaciğer yetmezliklerinde faydalı olabileceği ve yaşlanmayı, Alzheimeri önlemede yardımcı etkileri olduğunu göstermektedir” şeklinde konuştu.
Kilo kontrolünde mükemmel sonuçlar veren aronia vücudu temizleyerek bağımlılık yapan maddelerin ve UVB ışınlarının zararlarından da vücudu arındıyor. Aronia yüksek proantosiyadinin içermektedir. Aronya içerdiği yüksek proantosiyanidin içeriği ile kan dolaşımına faydalıdır. Suda eriyen proantosiyanidinler C vitamini katalizatörü olarak organizmada yirmi kat fazla yardımcı olmaktadır. Diğer bir faydası da kolajen ve elastion liflere bağlanarak 24 saat sonra kat damarı elastikiyetinin iki katına çıkmasıdır. Böylece kan basıncı düşer ve kan damarlarında stabilizasyon sağlanır. Bu biyoaktivite özellikle felçli hastalar ve bu risk grubundaki hastalar için faydalıdır. Proantosiyanidinler aynı zamanda UVB ışınlarına karşı koruma sağlar. Güneş yanığı radyasyonu olarak da bilinen UVB ışığı epidermise nüfuz eder ve cildinizin doğal antioksidan savunma sistemine zarar vererek, serbest radikallere karşı güçsüz kılar.”
